Fahri Sarrafoğlu (İstanbul Seyyahı)
İstanbul’da Haliç üzerinden geçerken kullandığımız köprüler arasında Unkapanı köprüsünü hatırlamayan ya da kullanmayan yoktur. Unkapanı ya da Atatürk köprüsünün dili olsa da konuşsa neler gördü kim bilir? İşte bizde bu köprüyü dile getirelim, ona bir teşekkür ikramı olarak yıllardır sessiz sedasız bize hizmet eden bu köprüyü anlatalım diyoruz. İşte detaylar:
İKİ YAKAYI BİRBİRİNE BAĞLIYOR
İstanbul’da tarihî yarımadayı Beyoğlu yakasına bağlayan bir köprüdür. Fatih ilçesine bağlı Unkapanı Küçükpazar bölgesiyle Beyoğlu ilçesine bağlı Azapkapı semtlerini birbirine bağlar. Aksaray semtinden başlayarak Unkapanı’na gelen Atatürk Bulvarı’nın devamı niteliğindedir. Unkapanı köprüsünün adı 1930 yılında Gazi Mustafa Kemal, soyadı kanunundan sonra, 1935 yılında da Atatürk Köprüsü olarak değiştirilmiştir.
HAYRAT OLARAK YAPILMIŞTI
Osmanlı döneminde Haliç’te iki yakayı birbirine bağlayan ilk kalıcı köprü Azapkapı ile Unkapanı arasında Sultan II. Mahmud döneminde yaptırılmıştır. Ve 3 Eylül 1836 tarihinde ulaşıma açılmıştır. İstanbul’da tarihî yarımadayı Beyoğlu yakasına bağlayan bu köprü, Sultan II. Mahmud’un eşi, Bezmialem Valide Sultan hayratı olarak, tamamı ahşap malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Köprü geçişlerinde, herhangi bir geçiş ücreti talep edilmediğinden dolayı halk tarafından Hayratiye Köprüsü denilmiştir. 16 Ağustos 1864 tarihinde de köprüye, Mahmudiye Köprüsü denmeye başlanmıştır. Sonraları Cisr-i Atîk olarak da adlandırılmıştır. Hicri 1282/ miladi 1865-66 senesinden itibaren de, arabalar ve hayvanlar için geçiş ücreti alınmaya başlanmıştır.
BU KÖPRÜDEN KİMLER /NELER GEÇTİ KİM BİLİR?
Eski Yeşilçam filmlerinde mutlaka hemen hemen her filmde görürsünüz Ukapanı köprüsünü. O , baş rol oyuncusu gibi yerini alır ve filmin sonuna kadar en az bir iki kire sahnede mutlaka görünür. Bazen figüran olarak bazen de üzerinde çekim yapılarak bizzat sahne olarak yerini alır filmde. Aksaray’dan Taksime, Fatih’den Taksime ve Karaköy’e bağlayan bu köprünün üzerinden yıllar içerisinde üstünden otobüsler, damalı dolmuşlar, taksiler ve tabi ki troleybüsler de geçti. Gece olduğunda da iki tarafı açıldığın da ise Haliç’e girmesi gereken gemiler de geçti. TBMM’nin 24 Nisan 1930 tarih ve 411 sayılı kararıyla ‘‘Gazi Mustafa Kemal Köprüsü’’ olarak adlandırılan köprünün projesi 1930’da tamamlanmış ve 1935’te gerçekleştirilen ihale ile yapımı Alman firmalar grubuna verilmiştir. Günümüzde Atatürk Köprüsü adını taşıyan, halk arasında yaygın olarak “Unkapanı Köprüsü” olarak isimlendirilen köprü 1940 yılından günümüze kadar hizmet vermektedir.
NE ZAMAN YAYA VE ARAÇ TRAFİĞEN KAPATILIYOR?
Atatürk (Unkapanı) Köprüsü UKOME (Ulaşım Koordinasyon Merkezi) Kararlarına uygun olarak Haziran-Ağustos ayları süresince haftada 1 kez pazartesiyi salıya bağlayan gecelerde, diğer aylarda ise haftada 2 kez pazartesiyi salıya bağlayan ve çarşambayı perşembeye bağlayan gecelerde 02:30-03:30 saatleri arasında yaya ve araç trafiğine kapatılarak, deniz trafiğine açılmaktadır. Bunun yanı sıra ayda bir kez araç ve yaya trafiğine kapatılarak periyodik bakım işlemi gerçekleştirilmektedir. Köprünün trafiğe kapatılacağı bilgisi İBB’nin internet sitesinde ve İBB Trafik Uygulamasında kamu oyu ile paylaşılmaktadır.
file:///C:/Users/sadre/OneDrive/Masa%C3%BCst%C3%BC/G%C3%B6nc%C3%BCo%C4%9Flu.pdf
Notlar:
Ömer Lütfi Akad’ın Kanun Namına (1952) filminde Unkapanı Köprüsü üzerinde başlayan sahneler, Süleymaniye silüeti ile devam ediyor. Büyükdere, Vefa ve Süleymaniye sokak görüntüleri var. Kaçış sahnesi Aksasary Valide Camii haziresinde geçiyor. Beyazıt Meydanı’ndan 1952 yılına ait görüntüler; Nuruosmaniye Camii avlusu, Eminönü ve Sirkeci, Taksim’deki Gezi Parkı merdivenleri dikkati çekiyor.
