Osmanlı geleneğinin dışında mimarisi olan Küçük Mecidiye Camii, Sultan Abdülmecid Han emri ile Mimar Karabet Anita Balyan tarafından yapıldı. Yıldız, Dolmabahçe ve Çırağan saraylarının merkez noktasında bulunan Camii Teşrifiye Camii ismi ile de anılıyor.
HARCI İÇİN KÂBE’DEN TOPRAK GETİRİLEN CAMİİ
Barok üslubunda üzeri tek kubbe ile örtülü, kare plânlı, harimi ile hünkar mahfili kâğır malzemeyle ve tek minareli olarak inşa edilen Camii’yi özel kılan özelliklerinden birisi harcında Kabe’den gelen Toprak olmasıdır. Osmanlı Padişahlarının Kabe, Medine, Kudüs ve İstanbul’a olan hassasiyetleri bilinir, Sultan Abdülmecid Hanın da küçük Mecidiye Camii’yi yaptırırken harcına Kabe Toprağının konulmasını arzu etmesi de bu hassasiyeti tekrar vurgulanmış diyebiliriz.
TEŞRİFİYE/MİSAFİR CAMİSİ İSMİNİ DE ALAN KÜÇÜK MECİDİYE CAMİİ
Etrafında Sıbyan mektebi, medresesi olan Küçük Mecidiye Camii’nin iki ismi daha vardır: teşrifiye Camii ve Misafir Camiisi. Bu iki ismi civarında olan kervansaraya gelen misafirlerden almaktadır; misafirlerin arasında Anadolu’ya geçecek olan askerlerde yer almaktaydı.
KAPININ HER İKİ TARAFINDAN SOKAĞA AÇILAN BEŞER PENCERE
Küçük Mecidiye Camii’nin kuzeyinde bir avlu bulunmaktadır. Avlu yüksek duvarlar ile çevrilidir ve kapısı geniş mermer söveli, taçlı motiflerle süslenmiş ve iki tarafında sokağa bakan beşer pencere açılmış bir kapıdır. Kapının üstünde mermer alınlıkta Sultan Abdülmecit’in Tuğrası ve altında Şair Ziver Paşa’nın Kazasker Mustafa İzzet Efendi tarafından talik hatla yazılmış dört mısralık inşa kitabesi yer almaktadır.
Kitâbe şöyledir:
Sahib-i Zaman-ı Saltanat Hakan-ı Ahd-i ma’dalet
Yaptı saray nezdinde bir Cami-i Vala zehi
Bünyanı’nı tahsin edüp ziver didi tarihini
Abdülmecid Han Cami-i Âli bina kıldı behî 1265 / 1848
SULTAN ABDÜLMECİT HANIN HAT YAZISI HARIMIN İÇ ÇEPHESINDE
Camiinin Hünkar Kasr-ı ve Harim iç cephesinde ve kubbesinde kalem işi bulunduğu gibi Abdülmecit Hanın hat yazısı da bulunmakta. 20 pencere ile aydınlatılan Harim’de üst sıra pencerelerinin üzerinde Cihar yar-ı Güzin levhaları bulunmakta; celi sülüs hatla katı’ tekniği ile yapılan levhalar Sultan Abdülmecid tarafından yazılmış ve altında imzası bulunmakta. Camii’nin yapımı titizlik ile takip edilmiş. Camii’nin mihrabı rokoko tarzında beyaz mermerden yapılmış her tarafı simetrik çiçek motifleri ile de süslenmiştir. Pencere sayısı oldukça yüksek olan camide sanki Sultan Abdülmecid han Hazretleri bizlere gönül pencereleriniz açın ve rabbininiz nuru ile aydınlanın diyor gibi. Kubbenin ortasında Kazasker Mustafa Edendi tarafından celi-sülüs hatla yazılmış Nur süresi 35.ayet bu düşünceyi destekliyor. Ayeti kerimeden şu kısım nakledilmiş : “ALLAH GÖKLERİN VE YERİN NURUDUR”.
Sultan Abdülmecit Hazretlerinin kendisinin yazdığı bir diğer hat sanatı ise Minberin üstündedir. Kırmızı Somali mermerden yapılmış, figüratif motifler ile süslenmiş, üzerinde beyaz, sarıya yakın mermer parçalarla motiflerimi minber kapısının üstünde Sultan Abdülmecid’in katı’ tekniği ile bizzat kendisinin yazdığı “Kelime-i Tevhid” bulunmaktadır. Yine Celi-sülüs sanatı ile süslenmiş bir eser: Camii’nin mihrabının üstünde Âl-i İmran süresi 37.ayet Celi sülüs hattıyla yazılmıştır. Ayettin meali: Bunun üzerine Rabb’i onu iyi bir şekilde kabul etti. Ve onu iyi bir şekilde yetiştirdi. Onu, Zekeriya’nın korumasına verdi. Zekeriya ne zaman mihraba girse, onun yanında yiyecek bir şey bulurdu. “Ey Meryem! Bunlar sana nereden geldi?” derdi. O da “Bunlar, Allah’tandır.” derdi. Kuşkusuz, Allah, hak edeni, hesapsız olarak rızıklandırır.
KAYNAK:
https://isamveri.org/pdfdrg/D258323/2017/2017_ILHANN.pdf
https://hayalleme.com/tarihi-eserler/kucuk-mecidiye-camii/
https://islamansiklopedisi.org.tr/kucuk-mecidiye-camii
