Dostlar, VEFA kelimesi ne kadar önemli bir kelime. Aynı zamanda Allah’ın esmasıdır. Allah Vefalıdır ve vefalı olanı sever. Bizlere hizmet etmiş binlerce belki on binlerce iyi insan vardır. İşte bunlardan biri de bir hanım doktor. Osmanlı döneminde okuma imkanı verilmemesine rağmen doktor olmak için yurt dışına gitti. İşte bu hanım doktorumuzun hikayesi
Almanya Dortmund’a 69 yıl sonra bir mezar bulundu. Mezar İstanbul doğumlu, Türkiye’nin ilk kadın tıp doktoru olan Dr. Safiye Ali hanımefendiye ait. 2 Şubat 1894 yılında İstanbul’da doğan Dr. Safiye ALİ Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamit’in yaverlerinden Ali KIRAT Paşa’nın ve Şeyhülharem Hacı Emin Paşa’nın kızı Emine HASENE’nin kızıdır. Amerikan Kız Kolejinde okurken Balkan savaşından getirilen yaralıları tedavi eder.
ALMANYA’YA TIP ÖĞRENCİSİ OLMAK İÇİN GİTTİ
Dr. Safiye ALİ doktor olmayı kolej yıllarında istemiş ama o dönemlerde İstanbul’da Darülfünun Tıp Fakültesi henüz kadın öğrenci kabul etmemesinden dolayı, I. Dünya Savaşı sırasında maddi güçlüklere rağmen Almanya’ya giderek Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğrenim gördü. Devlet bursu alan Safiye ALİ, çok hızlı bir şekilde Almanca öğrenerek hemen derslere başladı ve 1921 yılında ‘’bebekler iç Pakimenenjit kanaması’’ hakkında tezi ile mezun oldu.
ÜLKEME DOKTOR OLARAK DÖNECEĞİM
Açlık ve sefaletin en dibini görür. Günlüğünde şu not vardır; ’˜’Çöpten çıkarıp geceleri yediğim ekmek hiç ağrıma gitmiyor, ülkemde tıp fakültesi varken buralarda olmam daha çok ağrıma gidiyor. Ne olursa olsun ülkeme doktor olarak döneceğim.” Dediğini yapar ve okulunu derece ile bitirip ülkesine doktor olarak döner. Türkiye’de şuan İstanbul’da onun adı verilen bir yurdumuz var. Dileriz onun adına biz de sokak, park kütüphane yaparız.
İSTANBUL’U HİÇBİR ZAMAN UNUTMADI
Kadın hastalıkları ve çocuk hastalıkları ihtisası yapan Dr. Safiye ALİ 1923 yılında göz doktoru olan eşi Dr. Ferdinand KREKELER ile İstanbul’a geri döndü. İkisi mesleğini İstanbul’da açtıkları muayenehanede icra ettiler. İlk zamanlar kadın olduğu için ve tanınmadığı için çok hastası olmasa bile Dr. Safiye ALİ İstanbul’u bırakmamış ve maddi sıkıntısı olan hastalardan ücret almayacağını duyurmuştur; bu duyuru hastaların onu tanımasına vesile olmuştur. Doktor kimliğini yalnızca muayenesine sınırlandırmayan Dr. Safiye ALİ davet üzere Amerikan Kız Koleji Tıp bölümünde ders vermeye başlamış ve birçok dernek, vakıflarda gönüllü olarak çalışmıştır. Ayrıca yine İstanbul’da Anne sütünden kesilen ve steril süt içme imkanından mahrum olan çocuklar için 1925 yılında Himaye-i Etfal Cemiyeti’ne bırakılan Süt Damlası Bakım Evi’nin başına geçmiştir. Görevi sırasında amacı hanımları emzirmeye teşvik etmek ve yetersiz beslenen çocukların sağlıklı beslenebilmeleri için eğitimler düzenlemekti. İstanbul’da bulunan Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni Londra, Viyana ve Bologna’da düzenlenen kongrelerde temsil etti lakin bazı meslektaşlarının haksızlığına uğrayarak istifa etmek zorunda kalmıştır… Kendisinin biyolojik çocuğu olup olmadığı bilinmese de manevi evlatlarının olduğu kesin diyebiliriz…
İSTANBUL’DA MUAYENEHANESİ OLAN TEK KADIN HEKİM
Dr. Safiye ALİ hanımefendi o dönemlerde muayenehanesi olan tek kadın hekimdi ve diğer meslektaşlarına örnek oldu… Bu örnek oluşu günümüze kadar isminin anılmasına vesile oldu. İstanbul’da onun adının verildiği bir yurt bulunmaktadır; yurdun ismi: İstanbul Üniversitesi Sağlık kültür ve Spor Daire Başkanlığı Dr. Safiye Ali Öğrenci yurdudur. Hayatı boyunca gençlere bilgisini aktaran Dr. Safiye ALİ hanımefendi günümüzde yine ismi ile gençlere ve eğitime hizmet etmekte…
TEDAVİ İÇİN DORTMUND’TA GERİ DÖNDÜ
1928 yılında kanser teşhisi konulan Dr. Safiye ALİ tedavi görmek için Dortmund şehrine geri döndü; operasyonu başarılı geçse bile II. Dünya Savaşı yıllarında hastalığı tekerrür etmiştir. Hastalığı tekerrür etse dahi Savaşta yaralanan insanlara yardım etmeye devam etmiştir Dr. Safiye ALİ.
MEZARI 69 YIL SONRA BULUNDU
Hayatı boyunca insanlara yardım etmek için gayret eden Dr. Safiye ALİ 5 Temmuz 1952 yılında 58 yaşında Almanya Dortmund’da kanser hastalığı sebebi vefat etti… Mezarı ise kaybolmuştu… Nasıl bulundu? Hepimizin hayatının bir parçası olan Google’de yayınlanan hatıra başlığı gönüllere dokunmuş Dr. Safiye ALİ’nin hatırlanmasına vesile oldu. Bu hatıra başlığı araştırmalara, mezarının bulunmasına, Dortmund Belediyesinin onu sahiplenmesine ve ona karşı vefasını göstermeye yol açtı.
ADI ALMANYA DORTMUND’TA BİR SOKAĞA İSMİ
Dortmund belediyesi Dr. Safiye ALİ hanımefendinin hizmetlerini öğrenince onun hizmetlerini ölümsüzleştirmek için önceden Nazi bir subayın ismini taşına bir sokağa Wülzburg Üniversitesini birincilikle bitiren ilk Türk doktoru olan Dr. Safiye Ali’nin ismini verdi. İsim değişikliği tören ile yapıldı ve törende doktorun hayatı anlatıldı. Ayrıca Dortmund belediyesi mezarın yapımını da üstlendi ve Safiye Ali Tıp ödülünü de hayata geçireceğini açıkladı. Ödül töreni 2024’te başlatılacaktır.
KAYNAK:
https://www.biyografi.info/kisi/safiye-ali
