Aziz İstanbul’un her tarafında hikayesi olan camilerden bir tanesi de Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde bulunan Ağa Camiidir. İstanbul’un işgal yıllarında bu cami maalesef İngiliz askerlerinin işgaline uğramış. Camiye ayakkabıyla girmişlerdi. Ağa caminden yolu geçen iki şair var: Biri Necip Fazıl Kısakürek diğeri de Nazım Hikmettir… Son bir bilgi bu cami ile ilgili bu cami o kadar haraptı ki dönemin idaresi camiyi yıktırmak istiyordu. Atatürk buradan geçerken camiyi gördü ve hikayesini de bildiği için caminin yıkılmasını değil tamir edilmesini istedi. İşte hikayeleri ile Ağa Caminin tarihi şöyle:
Aziz İstanbul’un modern yüzünü yansıttığını defalarca duymuşuzdur Beyoğlu ve istiklal Caddesi’nin. Bu modern çizgi doğrultusunda uzayıp giden istiklal caddesi bir ucunda Galata Mevlevihanesi’ni barındırırken diğer ucunda ise Hüseyin ağa Camii’ni barındırıyor. Bugünkü yazımızda biz Hüseyin Ağa Camii yada halk arasında bilinen ismi ile Ağa Camii’ni ve bu tarihi yapının hikayesini anlatacağız. Ağa camii, Hüseyin Ağa camii gibi çeşitli isimler ile anılan bu tarihi yapı adından da anlaşılacağı üzere Sultan II. Bayezid ‘in ağlarından Galatasaray ağası Hüseyin Ağa tarafından 1596 yılında inşa ettirilmiştir. Mevlevihane gibi dinsel rituellerin yerine getirildiği bir başka mekân da İstiklal Caddesinde yer alan Hüseyin Ağa camisidir.
ŞADIRVAN CAMİYE BAŞKA YERDEN GELDİ
Çeşitli kaynaklarda Emin Bey Camii olarak da bilinen Ağa Camii, yapıldığı zamandan itibaren oldukça büyük iki yangını geçirdi. Bu yangınlardan ciddi hasarlar almış ve hatta ilk yapıldığı dönem itibarı ile kubbeli bir yapıya sahip olan camii Osmanlı döneminde başta sultan II. Mahmut’un iki defa ki bu bilgiyi Camii bahçesindeki sekiz satırlık kitabeden öğreniyoruz, ,cumhuriyet döneminde de çeşitli yapım süreçleri sonrasında düz çatılı bir hal almıştır.
Ayrıca o dönem itibarı ile caminin yapımı sırasında şadırvanın Kanuni Sultan Süleyman’ın Kızı Mihrimah Sultan’ın eşi Rüstem Paşa’nın kardeşinin yaptırdığı ve adını verdiği Sinan Paşa Camii’ den, havuz ve fıskiyenin ise Eyüp’te bulunan Oluklu Bayır Tekkesi’nden getirildiği bilinmektedir. Son olarak 2014 yılında tamamlanan restorasyon sonucu ibadete açılan cami Türk edebiyatının iki önemli ismi Necip Fazıl Kısakürek ve Nazım Hikmet Ran’ı bir araya getirmiştir. Necip Fazıl’ın O ve Ben kitabında anlattığı üzere vapurda bir adamla tanışması, o adamın kendisine Beyoğlu Ağa camii’ni işaret etmesi ve burada kendisini kaldırımlar şiirinde de bahsettiği “serseri kaldırımlar” ın yoldaşlığından alıp beklediği “hayal” e ulaştıran Abdulhakim Arvasi ile tanışması Hüseyin Ağa camii’inde gerçekleşmiştir. Nazim Hikmet’ in ise 1921 yılı yani İstanbul’ un işgal yıllarında istiklal caddesinde geçerken caddenin dört bir yanının Yunan bayrakları ile sarılmış olduğunu görmesi ve bu manzaradan kaçarak yine Ağa camiine sığındığı , “Ağa Camii” adıyla bilinen meşhur şiirini bu camii de yazdığı bilinmektedir. Bahçesinde banisi Hüseyin Ağa ve yine Hüseyin Ağa gibi Galatasaray ağalarından olan Davut Ağa’ ya kucak açan Ağa Camii günümüzde aktif olarak ibadethane işlevini yerine getirmektedir.
NAZIM HİKMET VE AĞA CAMİ
Havsalam almıyordu bu hazin hali önce
Ah, ey zavallı cami, seni böyle görünce
Dertli bir çocuk gibi imanıma bağlandım;
Allahımın ismini daha çok candan andım.
Ne kadar yabancısın böyle sokaklarda sen!
Böyle sokaklarda ki, anası can verirken,
Işıklı kahvelerde kendi öz evladı var…
Böyle sokaklarda ki, çamurlu kaldırımlar,
En kirlenmiş bayrağın taşıyor gölgesini,
Burda bütün gözleri bir siyah el bağlıyor,
Yalnız senin göğsünde büyük ruhun ağlıyor.
Kendi elemim gibi anlıyorum ben bunu,
Anlıyorum bu yerde azap çeken ruhunu
Bu imansız muhitte öyle yalnızsın ki sen
Bir teselli bulurdun ruhumu görebilsen!
Ey bu caminin ruhu: Bize mucize göster
Mukaddes huzurunda el bağlamayan bu yer
Bir gün harap olmazsa Türkün kılıç kınıyla,
Baştan başa tutuşsun göklerin yangınıyla!’
Nazım Hikmet
CAMİ NASIL KURTULDU SATILMAKTAN
Beyoğlu Ağa Camii 1596 yılında inşa edilmişti. 1922’de, Sultan Vahdettin döneminde İstanbul işgal altındayken Ağa Camii’nin Lefter adlı bir Rum’a apartman yapılmak üzere satılması gündeme gelmişti.İleri Gazetesi bu meseleyi “Ağa Camii Meselesi, Cami Arazisi Etrafında Dönen Dolaplar” başlıklı haberle duyurmuştu.Kurtuluş Savaşı kazanılınca Ağa Cami yıkılmaktan kurtuldu
.Camii’nin restore edilmesi gündeme geldi.1936 yılında bizzat Mustafa Kemal Atatürk tarafından imzalanan bir kararname ile Ağa Camii eski şeklini bozmayacak ve mimari değerine halel gelmeyecek şekilde restore ettirildi.Caminin önüne ibret için “Yurttaş! Dününü unutma, bugünü iyi anlarsın!” yazısı asıldı. Kaynak: Ümit Doğan
Kaynak:
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1296846
https://www.facebook.com/2234536276866137/posts/2792045514448541/