Olmaz olmaz demeyin oluyor. Bir zamanlar İstanbul’da maymunların idam edildiğini biliyor muydunuz? Evcil maymunları özellikle gemiciler kullanıyorlardı, uzağı rahat görmelerinden ve hatta gemide tayfa görevi dahi yaptıklarından dolayı. Ama gel gelelim dönemin hocalarından Abdülkerim Efendi bu durumdan pek de hoşlanmıyordu. Fatih Cami’nde yapılan bir vaaz sırasında maymunların gayri meşru işlerde de kullanılıyor diye konuşulmasından sonra halk ayaklanarak maymun satan dükkânları basmış, yağmalamış hatta maymunlar da idam edilmiştir. Olay bu kadar mı ? Hayır! Devamı da var. Abdülkerim Efendi bir cami de yaptırıyor ama bilin bakalım bu camiyi nereye yaptırıyor? İşte detaylar:
SULTAN 3.MURAT’IN HOCASI ABDÜLKERİM EFENDİ
Hayatı hakkında yeterli bilgi yoktur. Taşköprizâde onun Mahmud Paşa ve Molla Ayas’la beraber küçükken esir alındığını, onlarla birlikte II. Murad’ın adamlarından Mehmed Ağa’nın himayesinde yetiştiğini belirtir. Mehmed Ağa bu üç çocuğu Edirne’ye getirmiş ve onlara bir hoca tayin edip eğitimlerini sağlamıştır. Bazı araştırmalarda bu bilgiden hareketle Abdülkerim’in Sırp veya Hırvat asıllı olabileceği ihtimali üzerinde durulur. Âşık Çelebi, onun Dimetoka’da yetiştiğinden söz eder. Daha sonra ilim tahsil ettikten Osmanlı Devleti’nin altıncı şeyhülislâmı, Hanefî mezhebi fıkıh âlimi olmuştur.
NEDEN MAYMUN DÜŞMANLIĞI?
Osmanlı’nın 12. Padişahı 3. Murad (1546-1595)’nın hocası, yetişmesinde önemli rol oynanan Molla Abdulkerim Efendi, ‘dediğim dedik çaldığım düdük’ diyecek kadar dik kafalıydı.
Devrinde gemilerde gözcülük yapan maymunların, insanoğluna yarardan çok zarar verdiğini – günaha soktuğunu! – ileri sürerek, nerede maymun görse hemen idam ettirir ve binlerce hayvanın hayatına son verdirirdi. İstanbul’un hemen hemen her ağacında asılmış bir-birkaç maymun olabileceği ihtimali gerçeğe yakın bir iddia idi. Bu yüzden halk arasında ismi: ‘Maymunkeş Molla’ veya ‘Maymunkeş İmamdı’! Abdulkerim Efendi döneminin maymun satılan dükkanları tek tek bastırır; buralarda teşhir edilen günahsız hayvanları da ipe çektirirdi.
BİR GECEDE CAMİ YAPILIR MI?
Rivayete göre, Abdulkerim Efendi Dersaadet’teki Hıristiyan ve Yahudi cemaatlerini de sevmezdi. Şimdi Kasımpaşa Deniz Hastanesi’nin bulunduğu arazinin yukarı kısmı Yahudi maşatlığı (mezarlığı) idi. Alt kısım arazi de müslümanlara ayrılmıştı. Molla; Yahudi maşatlığına bir cami inşa etmeyi kafaya koymuştu, ama yoğun tepkilerden dolayı muvaffak olamıyordu. Abdulkerim Efendi bir oldu bitti ile emeline nail olmak istiyordu. Bir gece yarısı yüzlerce işçi, cami yapımında kullanılabilecek yeterli malzemeyle maşatlığa girildi ve sabahın ilk ışıklarıyla cami ve minaresi ortaya çıkmıştı.
Üstad Dursun Gürlek’in verdiği bilgiye göre, mezarlıkta inşaa edilen cami, Yel Değirmeni Camii idi. ‘Maymunkeş Molla’ tarafından yaptırılmıştı.
Maymunkeş Molla Abdulkerim Efendi, bu olaydan iki yıl sonra rahmet-i rahmana kavuştu; ölümüne en çok Galata’da maymun satan esnaf sevindi.
Kaynaklar:
http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Islam-Alimleri-Ansiklopedisi/Detay/MOLLA-ABDULKERIM-EFENDI/3090
http://www.hurriyet.com.tr/murat-bardakci-eskiden-maymunlari-bile-idam-ederdik-39166896
https://www.ajanimo.com/osmanli-doneminde-idam-edilen-maymunlar-ve-maymunkes-abdulkerim-efendi/