İstanbul’u eserleri ile süsleyen hanım sultanlar

Hanım sultanlar müzesi

Osmanlı dönemi İstanbul’unda sadece 22 bin hatta bazı kaynaklarda 25 bin vakıf olduğu belirtilir. Bu vakıfların ise büyük çoğunluğu hanımlar tarafından kurulmuş ve bir kısmı günümüze kadar gelmiştir. Peki, günümüzde kaç tane vakıf var derseniz. Tüm Türkiye’de yaklaşık beş bin adet vakıf vardır. Bunun da üç bin adedinin faal olduğu tahmin edilmektedir. İşte Mihrimah Sultan, Kösem Sultan, Bezm-i Alem Valide Sultan- Pertevniyel Valide Sultan her birinin İstanbul’da birçok vakıf eserleri vardır. Sadece Üsküdar’da 29 adet hanım sultanların yaptırmış olduğu vakıf  eseri olduğu kaynaklarda belirtilmektedir.  İşte detaylar:

HAREM TOPRAĞI ÜSKÜDAR
Osmanlı dönemi İstanbul’unda Üsküdar adeta harem toprağı olarak bilinirdi. Yani Mekke-Medine’nin başlangıcı, oranın giriş kapısı olarak buradan niyet edilirdi. Onun için “harem “ ismi bir semte ad olmuştur.
Üsküdar Osmanlı döneminde bilad-ı selase yani üç belde olarak bilinen İstanbul’un üç önemli yerleşim yerinden (diğer ikisi Galata ve Eyüp) biridir. Bu beldelerde ticaret, hukuk, kültür, sanat ve vakıflar konusunda oldukça gelişmişlerdi. Osmanlı Hanım sultanlarının Üsküdar’a olan ilgileri de şehrin tarihindeki özel konumdan kaynaklanmaktadır. Birkaç yüzyıla yayılan bu ilgi sayesinde bugün Üsküdar’ın birçok semtinde vakıf eseri camilere, çeşmelere rastlamaktayız.

NEDEN HANIM SULTANLAR MÜZESİ
Marmara Üniversitesi Sanat Tarihi bölümünden Yrd. Doç. Selman Can’ın başkanlığında oluşturulan akademik araştırma kuruluyla ilk adımı atılan müze 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Osmanlı hareminde kullanılan giysiler, akademik bir titizlikle tespit edildi ve ardından malzeme aşamasına geçildi. Otantik kumaşlar özel olarak dokundu. Aksesuar, kumaş dikimi ve takılar için 8 kişilik uzman atölye ekibi 2 ay boyunca çalıştı. Bebeklerin dayanıklı ve uzun ömürlü olmaları için bugün hâlâ Anadolu’da kullanılan kitre bebek yöntemi kullanıldı. Her aşamada müzeciliğin ruhuna uygun olarak çalışmalar yürütüldü.

Üsküdar’da izi olan hanım sultanların tarihsel karakterlerine uygun modellerle bir koleksiyon oluşturuldu.  Böylece, Osmanlıların hem gündelik hayatını hem de saray hayatını yansıtan bir koleksiyon ortaya çıktı. Daha sonra bu koleksiyona yeni karakterler ekleyerek hanım sultanlar seçkisinin bir müzeye dönüştürülmesine karar verildi. Üsküdar Hanım Sultanlar Müzesi, bugün her yaştan ziyaretçi için tarihle sanatın buluştuğu zarif bir müze olarak vatandaşlara kapılarını açmıştır.

Hanım Sultanları sadece asil birer hanımefendi olmanın ötesinde; kudretli padişahların valideleri, eşleri ya da kızları olarak toplumun her kesiminin örnek alabileceği kimlikler taşıyor. Anadolu’nun geleneklerinden biri olan kitre bebek yapımıyla hayat bulan ve günden güne büyüyen bu koleksiyonun, aynı zamanda kendi kültürümüze, milli değerlerimize dönmek için önemli bir adım teşkil ettiğine inanıyoruz.

Kaynak: http://www.uskudarhanimsultanlarmuzesi.com/sultanlar.php