İstanbul’un fethi sırasında en önemli ihtiyaç elbette ki sudur. İstanbul’a fetih için gelen askerlerin su ihtiyacını karşılayan bir veliden bahsedeceğiz. Fetih ordusunun sakası Derya Ali Baba’nın İstanbul’un fethi sırasında büyük fedakârlıkta bulunmuştur. Kendisi Anadolu velilerindendir. On beşinci yüzyılda yaşadı. İsmi Ali olup, İstanbul’un fethi sırasında orduda Sakabaşı olarak vazîfe yaptığı için Saka Ali Baba veya Deryâ Ali Baba diye meşhur olmuştur. Doğum yeri, doğum ve vefat tarihi bilinmemektedir. İstanbul’da vefât etti. Türbesi, İstanbul Kazlıçeşme’dedir. İşte onun hikayesi şöyle:
FATİH SULTAN MEHMET ÖNCE KIZIYOR
Fatih Sultan Mehmet Han, hem ordunun sevk ve idaresi ile uğraşırken hem de ordunun başta su ve yiyecek ihtiyacını da düşünüyor. Kulağına gelen bir haberden dolayı çok sinirleniyor. Habere göre orduda asker su kıtlığı çekiyor. Sefer sırasında yeterli su bulamıyor. Asker susuz kalıyor. Genç hükümdar kır atının üstünde heybet ve celâlletle haykırıyor. -Tiz varıp saka başını bana getiriniz!. Diye haykırdı. Nefes nefese bir koşuşmadır başladı.. Az sonra sırtında kırbası, hafiften beli bükülmüş, fakat yüzünde nurlar harelenen Ali Efendi genç padişahın huzuruna getirildi…Fetih ordusunun başbuğu telaşlı ve üzüntülüydü. Aksine Ali Efendi tebessümler yağdırarak genç hükümdarın güzel yüzüne nazar ediyordu. Artık bu kadarı da fazla idi. Fatih’in sabrı, kararı, iradesi elden gitmek üzereydi.
– Ey sakabaşı olanlardan haberin yokmuş gibi duruyorsun! Ordu susuz kalmış, asker susuzluktan kırılmak üzere. Neden tedbir almazsın da bizi müşkül duruma düşürürsün, söyle neden?
Sakabaşı Ali Efendi sanki Hızır’ın kutlu çeşmesine malik gibi bir tavrın içindeydi. Hiçbir şey olmamış gibi sakin ve güleçti:
-Devletlü Padişahım, merak buyurmayınız, su çok!
Fatih büsbütün öfkelendi:
-Alay mı edersin sakabaşı?
-Haşa sultanım!..
-Benim askerim susuzluktan kıvranıyor, bu ne biçim söz ki sen işin dalgasındasın!
– İş bildiğiniz gibi değil devletlüm!.
-Ben su istiyorum bre!.Sen hala konuşuyorsun
Ali Efendi birden arkasını döndü ve sırtındaki kırbayı Padişaha göstererek tane tane konuştu:
-Ben yalan söylemem sultanım! Bakın istediğiniz kadar su… Bunun ile kaç orduyu sularım ben. Yeter ki siz su isteyin!
Genç hükümdar yerinden bir ok gibi fırladı. Fena halde öfkelenmişti. Elini su kırbasına takıp içine bir nazar etti…
O da ne?
Gözleri yuvalarının içinde fır fır dönüyordu. Çünkü gördüğü manzara akılları oynatacak derecede dehşetti. Kırbada sanki okyanus kaynıyordu. Bir değil, belki yüzlerce orduya yetecek su vardı. Belki gözlerim aldanmıştır diye düşündü…Tekrar tekrar baktı…
Ali Babanın kırbası denizler misali çağlıyordu…
Bu defa paşalara, vezirlere seslendi:
– Tiz koşun ve siz de bakın!..
Paşalar ve vezirler tarifi imkânsız bir merakla Ali Efendi’nin başına düştü. Kırbaya göz atan içeride deryaların kaynadığını görüyordu…
Fatih Sultan’ın sesi yine gök gibi gümbürdedi
– Bre nedir bu yaptığın?
Ali Efendi neler olduğunu tek tek anlatmaya başladı.:
– Ey alem Padişahı!.. Su işte burada. Fakat ben askere suyu doyumluk vermiyorum. Çünkü onlar cenk meydanında vuruşuyor ve terliyor. Diledikleri kadar su versem belki hasta olurlar ve zaferimiz tehlikeye girer..
Fatih Sultan Muhammed Han, sakabaşı Ali Efendi’nin kerametler sahibi mübarek bir zat olduğunu anladı ve ona:
– Ne murat edersin ey derya Ali? İste ki verelim!
Derya Ali’nin bu dünya ile nesi olabilirdi ki… O tamamıyla gönlünü yüce Rabbine bağlamış, Hakkın zikriyle ömür nefeslerinin incilerini pırıldatmıştı. Bir başka sevdanın, bir başka aşkın deryasında gark olmuştu.
TÜM MALINI VAKFETTİ
Fâtih Sultan Mehmet Han, fetihten sonra Sakabaşı Deryâ Ali Baba’yı unutmadı. Ona şimdi Kazlıçeşme’nin Kurulu bulunduğu yerde geniş bir arâzi tahsis etti. Uzun yıllar civârın en sevilen kişisi olarak yaşayan Deryâ Ali Baba; kendisine tahsis edilen arâziyi sağlığında vakfetti. Ömrünün sonuna geldiğinde yakınlarına da; “Bunlardan fakir fukara sebeplensin” diye vasiyette bulunduktan sonra vefât etti. Türbesi, İstanbul Kazlıçeşme’dedir…