Başından çok şey geçen hamam

Hazırlayan: Fahri Sarrafoğlu

Fatih’de bulunan Küçük Mustafa Paşa Hamamı, İstanbul’da bulunan “hamamlar” içinde başından çok şey geçen farklı bir bina. Zira önce “kilise” iken sonradan hamam oldu. Sonra “Film seti” oldu. Yıllar geçti harabe oldu. Şimdi ise “sergi mekanı” olarak kullanılıyor. İşte kısa hikayesi:

ÇİFTE HAMAM
Küçük Mustafa Paşa Hamamı II. Beyazıt dönemi vezirlerinden Karamanlı Mustafa Paşa tarafından 1477 tarihinden önce yapıldığı bilinmektedir. Çifte hamam olarak kullanılmıştır. Yani hanımlar ve beyler için ayrı ayrı bölümleri vardır. Hamamın en büyük özelliği ise girişte zaten açıkça görülüyor. Hiçbir hamamda görülmeyen “devası kubbesidir”. Bu da bu hamamın daha önceden ibadethane olarak kullanılmasından kaynaklanıyor.

NEDEN KÜÇÜK MUSTAFA PAŞA

1481 senesinde Fatih Sultan Mehmet’in vefatı üzerine oğulları Beyazid ve Cem’e Mustafa Paşa tarafından haberciler gönderilir. Bu arada İstanbul’daki yeniçeriler Beyazid taraftarıydılar ve Karamanlı Mustafa Paşa’nın hemşehricilik nedeni ile Karaman’da sancakta olan Cem Sultan’ın taraftarı olduğunu düşündüklerinden Mustafa Paşa’yı öldürdüler.Küçük Mustafa Paşa’ya ‘küçük’ lakabı kendisinden 30 sene sonra sadarete gelecek olan ‘Koca Mustafa Paşa’ ile karıştırılmamak için sonradan verilmiştir

CUMHURİYET DÖNEMİNDE DE KULLANILDI
Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte özelleştirilen hamam 1995 senesine kadar kullanılmaya devam etmiştir. Bu tarihte yeterli müşteri olmadığı gerekçesi ile kapatılmıştır. Günümüzde yapının restorasyonu devam etmektedir.

FİLM PLATOSU OLARAK KULLANILDI

1970 yapımı ‘You Can’t Win ‘Em All’ (Paralı Askerler) isimli Hollywood filminin çekimlerin bir bölümü Cibali’de Küçük Mustafa Paşa Hamamı’nda yapıldı. 1969 yılında Cibali’ye çekimler için gelen film ekibi uzunca bir süre semtte kalarak, hamamı yeniden dekore etmiş.

“SELAHADDİN EYYUBİ FİLMİNİ “ İZLEYEBİLİRSİNİZ

Şu anda hamamı gezerken (1 Kasım 2015) Mısırlı sanatçı Wael Shawky’nin , içeride dev bir ekranda el üflemesi Murano cam kuklalardan muazzam bir animasyon filmi var. Selahaddin Eyyübi filmini izleyebilirisiniz. (Haçlı Seferleri döneminde geçiyor) . Filmi yerlerde bulunan halı ve minderlere uzanarak izleyebiliyorsunuz.

Watersalt Bienali düzenleyicisi Carolyn Christov-Bakargiev : “Küçük Mustafa Paşa Hamamı, İstanbul’da İslamiyet döneminden kalma ikinci en eski İslami yapı. Ve burayı ‘Konstantinopolis’te büyük bir yıkıma neden olan 4. Haçlı Seferleri’yle ilgili filminin gösterimi için Wael Shawky’ye verme kararı bana doğru göründü. Kudüs’ü Müslümanlardan almak üzere yola çıkan Haçlılar, dünyanın Hıristiyanlık mirasını taşıyan en görkemli ikinci şehrini yıkıma uğrattılar. Tarih bu tür absürt olaylarla dolu.”