Tarihi Eserlere Sahip Çıkılıyor

 

Saliha Sultan Çeşmesi yeniden ihya edildi

Kuveyttürk Genel Müdür Yardımcısı Aslan Demir Bey ile yaptığımız söyleşinin ayrıntıları şöyle:

 

İstanbul’da Osmanlı Eserlerinden hangileri ortaya çıkarılıyor?

Kadim geleneğimizin sağlam eserlerine hizmet etmeyi kendimize borç bildik. Dolayısıyla toplumsal değerlerimizi sanat yoluyla korumaya ve gelecek nesillerimize aktarmaya ciddi anlamda özen gösteriyoruz. Bunu baz alarak İstanbul’umuzda ve diğer illerimizde tarihi ve kültürel mirasımıza, sağlam eserlere sahip çıkma anlamında restorasyon çalışmaları yaptık. Bunlardan iki büyük önemli eser de Ortaköy Büyük Mecidiye Camii ve Saliha Sultan Sebili ve Çeşmesi olarak gösterebiliriz.

ORTAKÖY CAMİİ ADETA ACIKHAVE MÜZESİ GİBİDİR

Ortaköy’ de bulunan Valide Cami’nin özelliği nedir?

Genel olarak Ortaköy Camii olarak bilinir, Büyük Mecidiye Camii’dir. İstanbul’umuzun dini ve kültürel yapısına katkıda bulunan, 19. Yüzyıl ortalarında inşaa edilmiş muhteşem bir mabet. Kaynaklara göre bulunduğu yerde daha önce Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın yaptırdığı bir mescit bulunuyormuş ama Patrona Halil ayaklanmasında yıkılmış bunun yerine Sultan Abdülmecid’in isteğiyle bir cami 1853-1854 yıllarında mimar Neogos Balyan tarafından yapılmış. Uzun yıllar bir takım bakımlar yapılmış ama yine de bakımsız kalmış. Aslına uygun restore edilmemiş. Bize de böyle bir talep gelince sağlam değerlere sahip çıkma arzumuzla birleşince yaklaşık 3 yıl süren aslına uygun bir restorasyonu gerçekleştirdik. Bulunduğu lokasyon açısından Anadolu ve Avrupa’yı birbirine bağlayan açık hava müzesi dediğimiz İstanbul’umuzun en nadide eserlerinden bir tanesidir.

İstanbul’u tanıtan fotoğraflarda uluslararası ziyaretlerde ön planda olan bir camimizdir. Bush, Obama ziyaretlerinde hep burada bulunmuşlardır. İstanbul’un kimliği bakımından önemli bir caminin restorasyonu ekibiniz tarafından yapılmıştır. Teşekkür ederiz. Ortaköy Camii ve semti deyince Abdülhamit han halka sakın ama sakın sarayda ne pişiyorsa halka da verilsin halk ve saray arasında uçurum olmaması bakımından.

ÇEŞME VE SEBİL BİR ARADA

Yine Kuveyttürk tarafından restore edilen Saliha Sultan çeşmesinin özelliği nedir?

  1. yüzyıl meydan çeşmesi ve sebil birleşiminin en güzel örneklerinden birisidir. 1732-1733 yılları arasında yapılmış ve Lale Devri üslubunu yansıtan bir çeşmedir. 1910 yıllarında onarım için sökülüyor. 1952 ye kadar uzunca bir süre yerine kondurulamıyor. 1952 yılında yeniden ele alınıyor yerine konumlandırılıyor ama uzunca bir süre tarihin verdiği harabeyle beraber zarar görüyor. Oluşan ihtiyaç ve bizlerin arzu isteğiyle eserlere hizmetçi olduk. 2006 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü ile birlikte restore ettik. Musluklarına yeniden su akar hale getirdik.

Hikayesini hatırlarsınız; düğünlerde testi kırma adeti vardır (-Nerelisiniz Aslan bey? – Amasyalıyım) Recep Ali Topçu bey’den (Su Müzesi kurucusu) duymuştuk bu adet de Saliha Sultan zamanından gelir. Birinci Mahmud’un annesi, testi kırıyor 7-8 yaşlarında. Annesi onu yolda ağlarken görünce kızım neden ağlıyorsun diye sorunca; “ testiyi kırdım” cevabını veriyor. Olsun nolur ki testinin yenisini yaparız deyince annesi. “Hayır” diyor. “Ben nasıl olur da dikkatsiz davranır testiyi kırarım ona üzülüyorum.” diyor. Saraya alınıyor valide sultan oluyor. Bundan dolayı Amasya’da Konya’da Anadolu’da testi kırılır bahtı açılsın diye.

Saliha Sultan Çeşmesi’nin hikayesinden çok bende şöyle bir tesiri vardır. Anneye olan hürmet, anne duasını almak. Testisini kırdığı yere de yıllar sonra çeşme yapılıyor.